W testamencie Tomasz Klonowski zastrzegł, że jego majątek nie może przejść w prywatne ręce, a hipoteka nigdy nie może być obciążona zobowiązaniami. Pragnął, aby szkoła w Sokołówku kształciła młodych ludzi, którzy wyniosą z niej konkretną wiedzę. Obawiał się jednak, czy uda się uzyskać zgodę władz carskich na utworzenie rolniczej placówki oświatowej. Zastrzegł wiec, że w przypadku gdyby rząd carski nie wyraził zgody na utworzenie szkoły, majątek Sokołówko miał przejść na własność Kasy Pomocy Naukowej Józefa Mianowskiego. Fundacja składała się z 420-morgowego folwarku oraz olszyny w Niechodzinie.

Na egzekutora testamentu Tomasz Klonowski naznaczył doktora z Ciechanowa – Franciszka Rajkowskiego, a po jego śmierci najstarszego członka jego rodziny z linii męskiej.

Franciszek Rajkowski z dużym zaangażowaniem podjął się tego zadania, napotykając jednak na ogrom trudności. Uzyskanie od władz rosyjskich zezwolenia na powołanie polskiej szkoły rolniczej nie było łatwe. Okazało się też, że dochody z majątku nie wystarczą na wybudowanie i utrzymanie szkoły.

Doktor Rajkowski nie doczekał otwarcia szkoły – zmarł w październiku 1908 r. Zgodnie z wolą Klonowskiego funkcję wykonawcy testamentu przejął brat doktora –Władysław Rajkowski. Nie mogąc sprostać zadaniu, nowy kurator – aptekarz, mieszkający w odległym Kazimierzu nad Wisłą, powołał w 1912 r. Komitet Opiekuńczy Fundacji Fermy Rolnej im. Tomasza Klonowskiego. W jego skład weszli zaangażowani od początku w pracę nad utworzeniem szkoły: Regina Zienkiewiczowa, jej mąż dr Marcjan Zienkiewicz, Jan Konopnicki, Jadwiga Dziubińska oraz mec. Czesław Mejro, wspierając przedsięwzięcie własną pracą i funduszami.

FOTO:

1. Franciszek Rajkowski (1843-1908) – lekarz, społecznik, kurator testamentu Tomasza Klonowskiego i twórca szkoły rolniczej w Sokołówku. Pochodził z rodziny chłopskiej. Studiował na Wydziale Lekarskim Szkoły Głównej Warszawskiej. Był uczniem Tytusa Chałubińskiego, który przyjął go jako asystenta przy swojej katedrze. W 1871 r. otrzymał stypendium i kształcił się w Wiedniu. Po powrocie porzucił świetnie zapowiadającą się karierę medyczną w stolicy, decydując się na niesienie pomocy lekarskiej na prowincji oraz działalność filantropijną i społeczną w rodzinnych stronach. Osiadł w Ciechanowie, gdzie zainicjował wiele przedsięwzięć społeczno-gospodarczych i kulturalnych Ciechanowa.

2. Regina Zienkiewiczowa (1882-1965) – córka Franciszka Rajkowskiego, żona lekarza wojskowego Marcjana Zienkiewicza. Po ojcu Franciszku Rajkowskim przejęła kierowanie pracami Komitetu Opiekuńczego. Nieprzerwaną służbę Sokołówkowi pełniła 55 lat, nie tylko poprzez zasilanie kasy szkoły finansami, ale również poprzez swój zapał i ogrom pracy. Sokołówek był pasją jej życia. Prowadziła szeroką akcję popularyzacyjną szkoły za pośrednictwem prasy lokalnej oraz czasopisma „Zaranie”. Była aktywną działaczką ruchu zaraniarskiego.

3. Jan Konopnicki (1868-1930) – najmłodszy syn poetki Marii Konopnickiej. Początkowo pracował jako technik młynarstwa w młynach parowych warszawskich, w Łowiczu, od 1892 r. dzierżawił młyny Radziwiłłowskie: w Nieborowie, w Kapitule nad Bzurą i Arkadii. W 1903 r. przeniósł się wraz z rodziną do Ciechanowa, gdzie wydzierżawił młyn na rzece Łydyni. W 1905 r. zakupił niewielki majątek – Przedwojewo nieopodal Ciechanowa. Był jednym z najbardziej aktywnych społeczników „gwardii doktora Rajkowskiego”. W Fermie Rolniczej im. Tomasza Klonowskiego w Sokołówku był częstym wykładowcą.

4. Brunon Tyszka (1853-1923) – inżynier-technolog, absolwent Instytutu Technologicznego w Petersburgu. Początkowo pracował w służbie państwowej rosyjskiej w Moskwie, następnie na Kaukazie. Po powrocie do kraju założył warsztaty mechaniczne na Pelcowiźnie pod Warszawą. Był też dyrektorem pierwszej polskiej fabryki lampek elektrycznych „Cyrkon” w Warszawie. Wielce uspołeczniony, nie ograniczał się tylko do roli fachowca. Był jednym z inicjatorów – budowniczych gmachu Stowarzyszenia Techników i gmachu szkoły im. Staszica w Warszawie, współzałożycielem Domu Ludowego w Ciechanowie i szkoły rolniczej w Sokołówku, w której wykładał podstawy fizyki.

4. Plan majątku Sokołówko, 1912 r.